Dermatofitozis fungal etkenler tarafından oluşturulan; kıl folikülleri, tırnak ve epidermisin keratin tabakasını etkileyen enfeksiyöz ve zoonoz bir hastalıktır. Kedi ve köpeklerde hastalığa sebep olan 20 farklı dermatofit türü rapor edilmiştir. Kedilerde oluşan dermatofite %98 Microsporum canis neden olur.
Hayvanlar dermatofit türlerini hasta olan hayvanlardan veya toprakta bulunan antrasporlarla temas yoluyla alırlar. Antrasporların stratum corneum hücrelerine yapışmasından sonra keratinazların salgılanması yardımıyla stratum corneumu istila eden hifaların üretimi ile germinasyon meydana gelir. Kıl şaftının dermatofitlerle istila edilme şekline göre enfeksiyon endotriks ve ektotriks olarak ayrılır. İnvazyon sebebiyle yangısal cevap oluşur ve normal şartlarda hastalığın ayrımı 1-3 ayda şekillenir. Bunu takiben öncelikli olarak hücresel ve humoral immün yanıt oluşmaktadır.
Tanı:
Wood lambası dermatofitoz teşhisi konulmasında faydalıdır ancak bu tür enfeksiyonlarını birbirinden ayırmak için kullanılamaz. Bu yöntemde sadece M. canis etkenine rastlanabilir. Mikroskobik muayene ile kıl kökü ve deri kazıntılarının incelenmesi ve lezyonlu materyalde mantar sporlarının görülmesi pratikte yardımcı olmaktadır. Kesin tanı fungal kültür ile yapılır.
Semptomlar:
Kedilerde mantarın klinik görünümü oldukça değişkendir. Bu durumdan en çok yavru kediler etkilenmektedir. Tipik lezyonlar; fokal alopesi, pul döküntüsüne benzer bir görüntü ve kabuklanmadır. Çoğu lezyon kulak ve yüz etrafında veya ekstremitelerde bulunur. Kedilerde dermatofitoz bazen miliyer dermatite neden olur ve kaşıntılıdır. Generalize dermatofitozu olan kediler bazen dermatofit granülomlar veya psödomistomalar olarak bilinen kutanöz ülserasyon nodülleri geliştirir. Devon Rex kedileri histopatolojik olarak eozinofilik /mastositik dermatit olan; makülopapüler, hiperpigmente, kabuklu hastalığa sahip olabilir.
Tedavi:
Tüm vücut için topikal ilaç uygulaması klinik tedaviyi hızlandırabilir ve çevresel kontaminasyonu azaltabilir. Dermatofitoz için sistemik ve topikal tedaviler negatif bir mantar kültürü elde edilene kadar sürdürülmelidir. Kültür sonucuna göre geliştirilmiş aşılar uygulanabilmektedir.